Corona heeft een diepe krater geslagen in het festivallandschap in Nederland. Het aantal festivals is terug op het niveau van 1985. Dat blijkt uit de Festival Monitor, het jaarlijkse onderzoek naar de feiten en cijfers van de Nederlandse festivalmarkt.
Op basis van festivalcijfers 2019 en de geprognotiseerde groei van de sector was de verwachting dat 2020 zou uitkomen op bijna 1200 kunst- en cultuurfestivals die gezamenlijk 27,4 miljoen bezoeken zouden generen. De echte cijfers van 2020 laten echter een geheel ander beeld zien. In 2020 vonden er uiteindelijk 190 festivals (17% van de forecast voor 2020) plaats, met bij elkaar slechts 1,4 miljoen (5% van de forecast voor 2020) bezoeken. Daarmee zijn we terug op het aantal van 1985. En dat terwijl de festivalsector er begin 2020 zo goed voor stond.
De helft van het aantal festivals in 2020 vond bovendien in de pre-coronamaanden (tot en met medio maart 2020) plaats. In die periode werden vrijwel alle bezoeken van 2020 gerealiseerd. Respons becijferde onlangs een omzetderving van 90% (€ 2 miljard) voor de gehele publieksevenementensector in 2020.
De rampzalige cijfers van 2020 staan in schril contrast tot de recordcijfers van 2019. Bestedingen van bezoekers (o.a. tickets, eten & drinken) kwamen in 2019 uit op € 961 miljoen en braken bijna door de magische grens van €1 miljard euro. De brutorecette steeg in 2019 naar een recordhoogte van € 300 miljoen en bijna 10 miljoen verkochte tickets.
In 2019 gaven publieke en private instellingen en bedrijven € 98,2 miljoen uit aan kunst- en festivals. Dat is 5% meer dan in 2018. In de periode 2015 – 2019 namen de publieke en private bijdragen met bijna 40% toe. Met ruim € 9 miljoen is Heineken de grootste festivalfinancier van Nederland. De diverse merken van de bierbrouwer worden getapt op 240 festivals. Heineken heeft contracten met o.a. ID&T en Mojo. Grolsch (€ 2 miljoen) en Coca-Cola (€ 1,8 miljoen) volgen op afstand.
Via de culturele basisinfrastructuur (BIS) gaf het Ministerie van OC&W in 2019 € 8,1 miljoen uit aan 8 festivals. Het hoogste bedrag ging naar het Amsterdamse Holland Festival (€ 3,2 miljoen). De gemeente Rotterdam is met € 7,3 miljoen (€ 11,30 per inw.) zowel in absolute bedragen als in subsidie per inwoner, de grootste lokale festivalfinancier. Amsterdam (€ 5,5 milj./€ 6,40 per inw.) en Den Haag (€ 4,3 milj./€ 8 per inw.) zijn de runners up. Het Fonds Podiumkunsten ondersteunde in 2019 68 festivals voor een totaalbedrag van € 6,4 miljoen. De andere 5 rijksfondsen gaven tezamen € 3,5 miljoen aan bijna 60 festivals uit.
De private bijdragen (bedrijfsleven en fondsen) stegen in 2019 met bijna 3% ten opzichte van 2018, over 5 jaar gekeken is de stijging ruim 5%. Tweederde (€ 23,4 miljoen) van de private bijdragen is afkomstig van het bedrijfsleven, de rest komt van private fondsen. De bierbranche is de grootste festivalsponsor, gevolgd door niet-alcoholische dranken en sterk-alcoholische dranken.
De Festival Monitor is het jaarlijkse onderzoek naar de feiten en cijfers van de Nederlandse festivalmarkt. Het onderzoek bevat onder andere de branchecijfers van festivals die Respons onder auspiciën van de Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) opstelt.