De Olympische Spelen in Tokyo in 2020 worden ook wel de waterstofspelen genoemd. Een consortium van bedrijven, waaronder Shell en Gasunie, grijpt dat momentum aan om onder de naam Missie H2 waterstof op de kaart te zetten via een partnership met TeamNL. Michiel Bal, corporate communicatie manager bij initiatiefnemer Gasunie, over dit bijzondere partnership.
Wat houdt Missie H2 in?
Michiel Bal: “Waterstof is een onmisbaar onderdeel van de duurzame energiemix. In Nederland hebben we de kans om uit te groeien tot Nederland Waterstofland. Alle ingrediënten zijn hier aanwezig: we hebben windmolens, er ligt een infrastructuur en de vraag is er. Alleen merk je dat waterstof in het politieke en publieke debat nog vaak onderbelicht blijft. Dat willen we veranderen. De volgende vraag is dan hoe je dat communicatief maakt. Dat kun je als bedrijf of als overheid niet alleen. We willen dat meer partijen hun schouders hieronder zetten en een beweging tot stand brengen op het gebied van waterstof. We hebben gekeken welke hulp we daarbij kunnen gebruiken. We denken dat we de kracht van de sport en de zichtbaarheid van de sporters plus het momentum van de waterstofspelen in Tokyo kunnen gebruiken om Nederland te laten kennismaken met de mogelijkheden van waterstof. Dat is de kern van deze missie.”
Gasunie is initiatiefnemer van dit idee?
“Gasunie heeft het voortouw genomen, maar de wens om dit communicatief onder de aandacht te brengen wordt breed gedragen. Voordat wij op zoek gegaan zijn naar bedrijven voor dit consortium, hebben we met veel organisaties en instellingen gesproken en gevraagd of zij het logisch zouden vinden als wij deze ontwikkeling zoeken in de sport. Eigenlijk was iedereen het er wel over eens dat dat een logische combinatie is. Op het moment dat je dat vaststelt ga je op zoek naar de partijen die uiteindelijk de eerste stap zetten om via de olympische sport aan de slag te gaan met de waterstof- en sportkalender.”
Het gaat bij Missie H2 niet om de individuele bedrijven, maar echt om de beweging naar een waterstofeconomie
Hoe zijn jullie bij de bedrijven gekomen die nu deel uitmaken van het consortium?
“We hebben gekeken naar bedrijven met een Nederlandse signatuur die net als wij een stevige waterstofambitie hebben. En die ook voldoende massa hebben om gezamenlijk die beweging tot stand te brengen en andere bedrijven, de overheid en het publiek kunnen inspireren om daar aan mee te doen. Zo zijn we uitgekomen bij zes bedrijven. Naast Gasunie zijn dat Shell Nederland, Remeha, de Stedin Groep en de Nederlandse havens Port of Amsterdam en Groningen Seaports. Daarmee hebben we geografisch een mooie dekking en hebben we zowel de infrastructuur, de industrie, de mobiliteit en de gebouwde omgeving aan boord. Samen met de zichtbaarheid van de sporters moet dat de beweging op gang brengen.”
Een bijzondere stap om met een consortium van zes bedrijven partner te worden van TeamNL.
“Het is voor zowel deze bedrijven als voor NOC*NSF een nieuwe manier van werken. Waar het gebruikelijk is om met de sport samen te werken om een merk in de schijnwerpers te zetten of te positioneren, is dat voor ons veel minder het geval. Het gaat bij Missie H2 niet om de individuele bedrijven, maar echt om de beweging naar een waterstofeconomie.”
Een constructie met zes bedrijven was van begin af aan het idee?
“Ja. Het is nooit de bedoeling geweest dat deze samenwerking met TeamNL een eenmansactie van Gasunie zou worden. Deze zes bedrijven geven nu het startschot van deze waterstofmissie, maar we verwachten heel nadrukkelijk dat zowel de overheid, kennisinstellingen als andere bedrijven uiteindelijk zullen zeggen: ‘wij doen mee!”
De constructie doet qua opzet denken aan PSV en Brainport Eindhoven. Is dat als voorbeeld gebruikt of is dat toeval?
“Wij zijn al langer bezig met dit idee. In Noord-Nederland hebben wij op kleinere schaal via de Energy Valley Topclub al met een aantal bedrijven en organisaties samengewerkt om energie, duurzaamheid en techniek via sport onder de aandacht te brengen van het brede publiek. Wat dat betreft is het idee dat een aantal bedrijven gezamenlijk de sport voor een bepaald doel inzet niet nieuw. Wellicht dat ze in Eindhoven inspiratie hebben opgedaan door ons. Tijdens de Winterspelen in Korea hebben we kunnen zien welke mogelijkheden NOC*NSF te bieden heeft aan een consortium van bedrijven voor een dergelijke missie tijdens een Olympische Spelen. Dat was toen ook al ter voorbereiding op Tokyo 2020. Japan is echt het voorbeeld van de waterstofeconomie. We willen heel nadrukkelijk gebruik maken van het momentum van de Olympische Spelen volgend jaar. Dat was voor ons de reden om contact op te nemen met NOC*NSF. Wat mooi is, is dat de innovatieve samenwerking zoals in Eindhoven en wij nu met Missie H2 laten zien dat het streven naar een gezamenlijk doel veel meer kan opleveren dan de som der doelen.”
Uiteindelijk willen wij dat waterstof de drijvende kracht wordt van TeamNL
Waarom is voor zo’n maatschappelijk en technologisch initiatief sport een heel geschikt platform?
“Toen wij zagen dat in het politieke en publieke debat de rol van waterstof onderbelicht bleef was sport en de impact die sport heeft een logisch haakje om daar meer aandacht voor te krijgen. Er zijn veel parallellen tussen sportprestaties en energie. De Olympische sporters kunnen op veel gebieden een goede metafoor zijn voor de waterstofontwikkeling waar wij nu mee bezig zijn. Dat maakt de samenwerking zo prettig. Uiteindelijk willen wij dat waterstof de drijvende kracht wordt van TeamNL.”
Jullie gaan ook met een aantal sporters en bonden samenwerken?
“Waterstof heeft een sterke link met wind en water. Wind en water zijn ook gebieden waar Nederlandse sporters succesvol in zijn. Sporters met een link naar water- en windsporten kun je symbool laten staan voor de prestatie die wij moeten gaan leveren. We zijn nu nog met NOC*NSF aan het overleggen welke sporters we het gezicht kunnen laten zijn en ambassadeur kunnen maken van Missie H2. Binnen het TeamNL-contract met NOC*NSF ligt de afspraak dat we met een aantal bonden die op deze terreinen actief zijn kunnen samenwerken. Dan gaat het specifiek om het Watersportverbond, de Zwembond en Roeibond. We zijn nu aan het kijken hoe we onze energiekalender kunnen aanvullen met de sportkalender. En hoe we waterstof daar een mooie plek in kunnen geven.”
Wordt technologie die bij de bedrijven van het consortium aanwezig is ook in dienst gesteld van sportieve prestaties van sporters?
“Dat is goed denkbaar. Er wordt veel energie gebruikt door NOC*NSF en TeamNL op het gebied van mobiliteit, gebruik van apparaten, energievoorziening. We hebben met elkaar afgesproken dat waar mogelijk en wenselijk waterstof gebruikt gaat worden voor TeamNL. We gaan kijken van welke energiebronnen men nu gebruik maakt, met welke bedrijven men nu samenwerkt en hoe we de energievoorziening op waterstof daar een rol in kunnen laten spelen.”
Gaan de vijf bedrijven hier ook individueel over communiceren, of zal het altijd alleen als Missie H2 zijn?
“Wat betreft de communicatie hebben afgesproken dat Missie H2 centraal staat. Dat kun je uiteraard doen via je eigen bedrijfskanalen. Maar als je als bedrijf hier iets over communiceert zal dat altijd in samenhang met deze missie zijn. De individuele bedrijven zijn geen partner van Team NL. De zes bedrijven zijn partner van Missie H2 en Missie H2 is op zijn beurt partner van TeamNL. Dat maakt het ook zo bijzonder. Het gaat er niet om de eigen bedrijven te branden, maar het gaat om de missie. Dat maakt de gesprekken met NOC*NSF ook heel interessant. Zij zijn deze manier van samenwerken niet gewend. Zonder op de specifieke financiële constructie in te gaan zitten alle vijf partijen er gelijk in en zijn de rechten en plichten ook gelijk verdeeld.”
Het contract met TeamNL loopt tot en met 2020. Om een mindset te veranderen heb je meer tijd nodig?
“We hebben afgesproken om de samenwerking aan te gaan tot en met de Paralympische spelen van volgend jaar. Het is een korte periode, maar we willen gebruik maken van het momentum van de waterstofspelen. Dat is ons eerste richtpunt en daar kunnen we onze activaties aan ophangen. Na Tokyo gaan we de balans opmaken in hoeverre wij onze doelstellingen hebben gerealiseerd wat betreft de bekendheid van waterstof en het veranderen van de mindset. En als tweede hoe we de mogelijkheden van waterstof onder de aandacht hebben kunnen brengen bij de politiek, het publiek en andere bedrijven. Slagen we er in om een beweging op gang te zetten. Dat gaan we cijfermatig onderbouwen, want anders wordt het handelen op basis van alleen een onderbuikgevoel. Je kunt voor verschillende indicatoren inventariseren hoe groot de beweging op dit moment is en meten hoe die over een jaar is. En kijken of je dat kunt relateren aan Missie H2. Daarna gaan we de vraag stellen wat die uitkomsten voor een mogelijk vervolg betekenen. In 2024 zijn de spelen in Parijs, de stad van het klimaatakkoord. Dat zou weer een mooi nieuw richtpunt kunnen zijn.”
Missie H2 krijgt ondersteuning van sportmarketingbureau Triple Double en van Thomas van Schaik. Wat is hun rol?
“We zijn met Triple Double in contact gekomen omdat we op het gebied van sportmarketing weinig ervaring hebben. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van hun kennis en teams. Verder willen we de missie centraal stellen. Dat betekent dat je bedrijfsoverstijgende doelstellingen hebt. Dan heb je iemand nodig die de gezamenlijke belangen coördineert. Wij hebben aan Thomas van Schaik gevraagd of hij die rol op zich wil nemen. Met zijn ervaring bij NOC*NSF en daarvoor bij adidas is hij bij uitstek geschikt om de rol van ‘marketing officer’ in te vullen. Zijn ideeën en daadkracht sterkten ons in onze wens voor de samenwerking.”
Want er is een gevaar dat je, doordat je moet overleggen met zes bedrijven en met NOC*NSF en de sport, niet snel genoeg kunt schakelen?
“Alle zes bedrijven zien het belang van deze beweging. Het zijn allemaal grote, professionele bedrijven die de mogelijkheid hebben om snel te opereren. Vanaf nu delen we een kleedkamer met elkaar en daar hoort bij dat je transparant bent over je eigen doelstellingen. En vervolgens duidelijk maakt welke gezamenlijke doelen je hebt. Als je daar open over bent en transparant over communiceert kun je én de discussie daarover voeren én snel besluiten nemen. Tot nu toe werkt dat naar volle tevredenheid.”
Voor deze bedrijven is de sport een goed platform om voor dit maatschappelijke thema de grote stappen te zetten die nodig zijn om de klimaatdoelen te halen
Hoe gevoelig ligt het communiceren over energie en duurzaamheid met een consortium waar bedrijven in zitten die altijd onder een vergrootglas liggen wat dat onderwerp betreft? Is het communiceren met een arm op de rug?
“Dat moet blijken, maar ik ben daar niet bang voor. We hebben afgelopen jaar verschillende waterstofevents gehad. In juni heeft de koning de eerste waterstofinstallatie geopend. Je merkt dat er steeds meer behoefte bestaat aan deze ontwikkeling. Mensen vragen aan ons en de andere bedrijven om een leidende positie in te nemen op dit gebied en onze verantwoordelijkheid te nemen. Wij zijn een infrastructuurbedrijf op het gebied van energie. De havens zijn goed in internationale klanten binnen te halen, Remeha is deskundig wat betreft de gebouwde omgeving en Shell zet zich sterk in voor de industrie en mobiliteit. We verwachten dat deze campagne er aan gaat bijdragen dat zowel politiek als het brede publiek de mogelijkheden van waterstof gaat zien. En specifiek waterstofontwikkeling wordt heel breed gedragen. Onlangs hebben we een bijeenkomst georganiseerd waar zowel Shell als Greenpeace op het zelfde podium stonden met dezelfde boodschap. Dit is ook geen sportsponsoring in de traditionele zin van het woord. We gebruiken sport om een maatschappelijk thema een stap verder te brengen. Ik weet niet of de individuele bedrijven ieder op zich in traditionele sportsponsoring zouden stappen voor de branding van hun eigen bedrijf. Ik denk wel dat voor deze bedrijven de sport een goed platform is om voor dit maatschappelijke thema, de verduurzaming van onze eigen energievoorziening, de grote stappen te zetten die nodig zijn om de klimaatdoelen te halen. Dit is wat anders dan gebruikelijke sponsoring. Dit is de ondersteuning van een maatschappelijk thema dat alle hulp nodig heeft die het kan krijgen.”
Hoe gaan jullie Missie H2 activeren?
“Het grootste deel van onze activaties zal in Nederland plaatsvinden en zal ook gericht zijn om hier te laten zien wat de mogelijkheden van waterstof zijn. We willen innovatieve projecten in Nederland in de schijnwerper zetten. Het is geen programma om met decisonmakers naar Tokyo te gaan. Als we van waterstof een succes willen maken zullen we met de hele keten, van overheid tot bedrijfsleven, de mouwen moeten opstropen. Wij laten zien wat de mogelijkheden zijn en we hopen en verwachtten dat andere bedrijven en de overheid hun rol ook oppakken. We zijn daar positief over. Wat we willen is dat waterstof gelijk genoemd wordt met duurzame stroom als emissieloze oplossing voor de verduurzaming van de energievoorziening. Wij hoeven de concurrentie niet aan te gaan, integendeel. Je hebt alle duurzame oplossingen nodig om de afspraken van het klimaatakkoord van 2050 te halen. Er zijn al veel contacten tussen bedrijven en overheid uit Nederland en Japan. Wat we met Missie H2 willen doen is kijken of je over de as van de sport dat kan versnellen of het resultaat kan vergroten. Daar verwachten we veel van. De kracht van sport is groot. Het is zowel voor NOC*NSF als voor ons een nieuwe manier van samenwerken. Wij staan te trappelen om te beginnen.”
