Hoe staat het met het lezen tijdens corona?
Eveline Aendekerk: “Het probleem van ontlezing onder kinderen en de maatschappelijke impact die dat heeft, is in coronatijd alleen maar urgenter geworden. Er wordt overall meer gelezen, maar de achterstanden bij bepaalde groepen worden alleen maar groter. Dat is heel dubbel. Positief is dat er in Nederland in totaliteit afgelopen jaar met 43 miljoen meer boeken verkocht zijn dan afgelopen tien jaar. Die stijging komt wel voor rekening van de online verkoop en niet via de fysieke winkels. Daar is de verkoop sinds corona (ivm 2019) juist met 15% gedaald. Ons maakt het in de kern niet uit wat je leest, hoe je leest en waar je je boeken koopt want Stichting CPNB is er voor het hele collectief. Wanneer echter alleen boeken online gekocht worden zie je wel een verschraling van de titels die verkocht worden. De keuze gaat in dat geval vooral naar de bekendere, populairdere boeken en auteurs. Debutanten en minder bekende auteurs worden gemaakt door de boekhandel. Daarom maken wij ons zeker zorgen als boekhandels lang dicht zijn. Dat is ook de reden dat we vorig jaar een speciale ‘Steun je boekhandel’-campagne zijn begonnen. Iets dat we niet eerder hadden gedaan. Straks bij de Boekenweek is onze call-to-action weer ‘koop een boek’. En dan maakt het niet uit waar, dat bepaalt de lezer zelf.”

CPNB heeft de Boekenweek verplaatst van maart naar april. Waarom is dat?
Aendekerk: “Net als vorig jaar vinden we dat het jaarlijkse feest in boekhandel en bibliotheek met de huidige maatregelen niet volledig tot zijn recht kan komen. De Boekenweek is van groot belang voor het hele boekenvak, maar met name voor de fysieke boekhandel en de makers die zo afhankelijk zijn van de vele optredens in zo’n week. We willen boekhandels en makers de kans bieden de Boekenweek optimaal te benutten. We hebben dit jaar voor de Boekenweek met Marieke Lucas Rijneveld en Ilja Leonard Pfeijffer twee literaire kanonnen. Dan is het jammer dat je de kracht van die auteurs maar half kunt gebruiken omdat er misschien beperkingen zijn om naar de winkel te gaan of er met velen samen te kunnen zijn.”

Het uitstel heeft ook consequenties voor NS, jullie hoofdsponsor en partner bij de Boekenweek.
Aendekerk: “We stemmen zo’n beslissing natuurlijk af met de NS. Zij waren ook blij met de verschuiving. Zij vinden het niet passend om in deze tijd de vrij-reizen dag te organiseren, dus die zal net als vorig jaar niet doorgaan.”

Jullie hebben afgelopen jaar veel onderzoek gedaan naar doelgroepen en de waarde van jullie proposities.
Aendekerk: “CPNB heeft een aantal jaren geleden gekozen om te richten op een kleiner aantal campagnes, waarvoor we duidelijke en vooral scherpere doelen hebben omschreven. We zijn veel meer gaan definiëren wie onze doelgroepen zijn en waar we impact willen maken. Aan de hand van data willen we laten zien wat de waarde is van de campagnes die we voeren. Hoe maken wij objectief hard wat een Boekenweek of een Kinderboekenweek waard is? Wat dat betreft liggen we nog achter bij sportsponsoring, waar dat soort data veel meer bekend is. Ik heb het gevoel dat de mogelijkheden in de cultuur- en maatschappelijke domeinen nog minder op waarde worden geschat en dat die veel meer waard zijn dan er nu voor betaald wordt door sponsors. Uit het onderzoek komt naar voren dat de mediawaarde vaak hoger is dan we ons eigenlijk realiseerden. Het is goed om die cijfers helder te hebben en te laten zien wat een campagne werkelijk waard is. We denken dat daarom de tegenprestaties van partners nog wel groter kunnen zijn dan nu het geval is. Dat bedrijven moeten betalen om via CPNB hun maatschappelijke doelstellingen te realiseren moet soms nog wel indalen.”

Hoe belangrijk zijn commerciële partners voor CPNB?
Aendekerk: “Wij hebben partners nodig om onze ambities te realiseren. Nog niet eens zozeer om onze begroting dekkend te maken, maar vooral om bereik en impact te creëren. We kunnen nog wel wat commerciëler denken. Arthur Hoogendijk zal, naast het onderhouden van de bestaande partnerships en daarmee campagnes ontwikkelen, vooral op zoek gaan naar nieuwe partners voor CPNB vanuit de meer maatschappelijke en marketing invalshoek.”

TUI was partner voor de Zomercampagne en de Spannende Boeken Weken. De samenwerking gaat er iets anders uit zien?
Hoogendijk: “TUI zit in een branche die erg getroffen werd door Covid. Zij hebben bij het begin van de pandemie pas op de plaats gemaakt. Met TUI hebben we in de Kerstvakantie de samenwerking opnieuw opgepakt, maar op een wat andere manier. Voor de allerkleinsten die afgelopen kerstvakantie met TUI vanaf Schiphol op vakantie gingen, lagen er kerstcadeautjes klaar. De reisorganisatie deelde twee weken mini-edities uit van het prentenboek ‘Maar eerst ving ik een monster’, samen met de bijbehorende knuffel. De actie was een voorloper op de Nationale Voorleesdagen van CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) die 26 januari van start is gegaan.”
“Dit jaar krijgt de Zomerlezencampagne een nieuwe vorm en daarbij een nieuw soort geschenk. Wie in de maand juni minimaal €15 aan Nederlandstalige boeken uitgeeft krijgt van de boekhandel een bundel korte favoriete zomerverhalen cadeau, samengesteld door één van Nederlands bekendste boekenambassadeurs: Matthijs van Nieuwkerk."

Waar zien jullie nog meer mogelijkheden voor partners?
Hoogendijk: “We hebben partners nodig die al in de belevingswereld van een doelgroep zitten en daar relevant zijn. Ik zou graag met een telecom-partner om de tafel willen om te verkennen wat zij kunnen betekenen voor het tegengaan van ontlezing onder jongeren. Of met een partner een campagne opzetten die samen lezen bevordert en daarmee de sociale cohesie. Welk bedrijf zou zich niet aan een campagne willen verbinden waarbij je met honderdduizenden mensen hetzelfde boek leest? Dan heb je het over samenwerkingen die gebaseerd zijn op de maatschappelijke rol die bedrijven willen innemen. We gaan ook onderzoeken welke kruisbestuivingen er kunnen ontstaan tussen verschillende partners. Wat kunnen DPG, NS en CPNB samen ontwikkelen? Of een pensioen uitkerende instantie die aan zijn klanten mogelijkheden tot vrijetijdsbesteding via de NS aanbiedt. Naast de afgebakende boekencampagnes kijken we ook steeds meer naar belangrijke momenten in je leven, zoals de eerdergenoemde pensionering, je verjaardag of het moment van naar bed toe gaan of kinderen naar bed brengen en de rol van het boek daarbij. Dat zijn onderwerpen die je vaker in het jaar kunt activeren. We zoeken naar dat soort haakjes.”

Aendekerk: “We kijken ook naar de gamingwereld. Minecraft is een platform waar we graag iets mee zouden willen doen. We hebben via 2Basics samen met de Leescoalitie met Ubisoft al een pilot gedaan in een offensief tegen ontlezing onder jongeren: Readification. Dat is een geheel nieuwe vorm van leesbevordering waarbij populaire games en de bijbehorende fictieve werelden de basis vormen voor nieuwe verhalen. De introductie van Readification is een eerste stap waarmee we jongeren een unieke leeservaring kunnen bieden en hopelijk het leesplezier gaan vergroten. Het is enorm bijzonder om op deze manier de twee ogenschijnlijk schurende werelden van literatuur en gaming bij elkaar te brengen.”