Fair pay op liveoptredens voor alle Nederlandse acts op alle Nederlandse podia moet structureel worden ingevoerd. Dat vindt een ruime meerderheid van de respondenten, die in het najaar van 2024 hebben deelgenomen aan de Fair Pop Pilot. Het onderzoek evalueerde de implementatie van een eerlijke beloning voor artiesten die optraden op acht Nederlandse podia tussen september en november 2024.

Tussen september en november 2024 is een pilot gehouden met zowel opkomende (Fase 1) als zich ontwikkelende (Fase 2) artiesten. Zij verzorgden optredens op acht deelnemende locaties waarvoor zij een eerlijke vergoeding kregen. Die beloning is gebaseerd op elf criteria die zijn vastgelegd in de (online) Fair Pay Rekentool Popmusici. Deze is ontwikkeld door de Ketentafel Pop van Platform ACCT, maar nog niet eerder in de praktijk getest. Dat is ten behoeve van het onderzoek gedaan door 604 muzikanten tijdens 151 optredens, onderverdeeld in 76 eigen shows en 75 supportshows.

De deelnemende artiesten vulden zelf de Fair Pay Rekentool Popmusici (‘Rekentool’) in, die vervolgens bepaalde in welke carrière-fase de artiest zich bevond. Daarbij werd een door de ketentafel vastgesteld honorarium toegekend van 284 euro per persoon (Fase 1) of 456,50 euro per persoon (Fase 2) per optreden. Dit is het nettobedrag dat individuele muzikanten per optreden dienen te verdienen om op fair pay niveau te komen. Dit werd vervolgens nog aangevuld met een vergoeding voor reis- en techniekkosten, en een eventuele vergoeding voor management (15%) en boeker (15%). Bij elkaar opgeteld vormen deze bedragen de fair pay vergoeding. Het verschil tussen deze fair pay vergoeding en de gage zoals bepaald door het podium leidt tot een fair pay aanvulling.

Enkele kernbevindingen uit het onderzoek:

• Oneerlijke beloning wijdverspreid: 76% van de ondervraagde artiesten beoordeelt de huidige vergoedingen als (totaal) oneerlijk.

• Grote verschillen in gages: Voor support-acts liggen de huidige vergoedingen vaak slechts op het niveau van onkostenvergoedingen, met bedragen ver onder de door de Rekentool vastgestelde fair pay bedragen. Ondanks dat men minder verwacht bij een supportshow zijn de huidige vergoedingen zo laag dat er verlies op wordt gedraaid.

• Kosten van fair pay: De pilot heeft een duidelijke kloof aangetoond: bij de huidige gages van eigen shows (geen supportshows) was wel 35% tot 72% extra geld nodig om tot een fair pay vergoeding te komen.

De Fair Pay Rekentool wordt positief beoordeeld op gebruiksvriendelijkheid en validiteit, maar kan verder worden geoptimaliseerd. De pilot heeft geleid tot een blauwdruk voor fair pay en er is meer duidelijkheid over de financiële ondersteuning die nodig is voor de invoering hiervan.

De invoering van fair pay kan bovendien een aanzienlijke positieve impact hebben op de sector. Hierbij valt te denken aan betere ontwikkelingsmogelijkheden voor artiesten, een gezondere werksfeer en meer kansengelijkheid. Tegelijkertijd wijst het onderzoek op uitdagingen zoals de financiering van fair pay en mogelijke verhoging van ticketprijzen.