Subscription fatigue, de opkomst van IPTV en de versnippering van content

De Streaming War

De streamingindustrie is in enkele jaren tijd geëvolueerd van een overzichtelijke markt met een handvol grote spelers naar een complex landschap met talloze aanbieders. Diensten als Netflix, Disney+, Videoland, Viaplay, NPO Plus, Prime Video, HBO Max en Apple TV+ strijden om de aandacht van de kijker met exclusieve films, series en documentaires. Voor consumenten betekent dit een breder aanbod, maar ook een groeiend probleem: hogere kosten en de uitdaging om gewenste content bij elkaar te verzamelen. Waar vroeger één of twee abonnementen voldoende waren, zijn nu vaak meerdere diensten nodig, elk met hun eigen prijskaartje.

Ook in de Nederlandse sportsector zie je deze versnippering steeds sterker toenemen. Formule 1-fans zijn aangewezen op Viaplay, terwijl voetballiefhebbers ESPN nodig hebben voor de Eredivisie en Ziggo voor UEFA-clubvoetbal. Daarnaast heb je toegang tot Videoland nodig om de Glory-gevechten te bekijken en wilde je afgelopen zomer alles van de Olympische Spelen kunnen volgen, dan moest je daarvoor een abonnement bij HBO Max afsluiten. Voor wie alles wil volgen, betekent dit meerdere abonnementen, wat leidt tot frustratie en financiële druk. Dit fenomeen staat bekend als abonnementsmoeheid, oftewel ‘subscription fatigue’.

Abonnementsmoeheid is een direct gevolg van de explosieve groei van streamingplatforms. Consumenten zien hun maandelijkse kosten stijgen en verliezen het overzicht in het steeds groter wordende aanbod. Dit heeft geleid tot een trend waarin steeds meer mensen hun abonnementen opzeggen of regelmatig wisselen tussen diensten. Vooral jongere generaties, zoals millennials en Generatie Z, worden hierdoor geraakt. Met een beperkter budget zoeken zij naar goedkopere of gratis alternatieven. Dit heeft platforms zoals YouTube en TikTok in de kaart gespeeld, dankzij hun advertentie-ondersteunde content. Tegelijkertijd blijft ook piraterij populair, net als het delen van accounts.

Een belangrijke ontwikkeling die voortkomt uit deze trend is de groei van IPTV (Internet Protocol Television). Legale IPTV-diensten bieden een flexibele en betaalbare manier om tv- en streamingcontent te combineren, wat ze aantrekkelijk maakt voor consumenten. Tegelijkertijd neemt het gebruik van illegale IPTV-netwerken toe. Deze netwerken bieden tegen lage kosten toegang tot premium content, zoals sportuitzendingen. Onlangs hebben opsporingsdiensten wereldwijd actie ondernomen tegen deze illegale netwerken. Zo werd een groot netwerk met 22 miljoen gebruikers ontmanteld.

Hoewel illegale IPTV aantrekkelijk lijkt door de lage prijs en het brede aanbod, brengt het risico’s met zich mee, zoals fraude en datalekken. Bovendien leiden deze diensten tot inkomstenderving voor legitieme streamingplatforms en rechtenhouders, wat vooral in de sportsector grote gevolgen heeft. Dit terwijl in 2024 de grens van 60 miljard dollar aan wereldwijde sportmediarechten werd doorbroken, met een totaal van 62,61 miljard dollar. De grootste stijging vond plaats in de VS, waar zowel lineaire kanalen als streamingdiensten groots inzetten op de acquisitie van live sportcontent. Dit heeft ook daar geleid tot verdere versnippering en versterkte abonnementsmoeheid, met ook kijkers die juist een deel van hun abonnementen opzeggen. Om de acquisitie van dure content te kunnen blijven financieren, zijn betalende abonnees nodig. Wanneer deze groep afneemt door het opzeggen van het abonnement vanwege eerdergenoemde redenen, legt dat een enorme druk op het terugverdienmodel van deze streamingsdiensten.

De toekomst van deze diensten hangt af van innovatieve oplossingen die kijkers kunnen terugwinnen. Modellen met advertenties, zoals de goedkopere Netflix-variant, spreken budgetbewuste consumenten aan. Daarnaast kunnen flexibele abonnementsvormen, waarbij gebruikers betalen voor specifieke content of kanalen, een uitkomst bieden. In de sportwereld kunnen pay-per-view-modellen of bundels die meerdere sporten combineren consumenten aantrekken.

Tegelijkertijd is het bestrijden van illegale IPTV-netwerken cruciaal. Juridische handhaving alleen is echter niet voldoende; aanbieders moeten investeren in betaalbare, gebruiksvriendelijke alternatieven die consumenten verleiden om voor legale diensten te kiezen.

In de VS zien we een andere trend die mogelijk de richting van de streamingindustrie zal bepalen: de fusie van grote platformen. Een voorbeeld hiervan is de overname van WarnerMedia (HBO Max) door Discovery, die leidde tot de oprichting van het gecombineerde streamingplatform Max. Deze fusie van twee grote namen is een reactie op de stijgende concurrentie in de markt en de wens om kosten te besparen en schaalvoordelen te realiseren. Dergelijke fusies kunnen de streamingsector verder veranderen, waarbij grote platformen proberen de concurrentie het hoofd te bieden door content en middelen te bundelen. Dit zou kunnen leiden tot minder platformen met meer gevarieerd aanbod, wat mogelijk een antwoord is op de huidige versnippering.

Een ander uit Amerika komend voorbeeld van een interessante ontwikkeling is het plan tot oprichting van het op sportgerichte platform Venu Sports, Het idee voor Venu Sports komt van Disney (met ESPN), Fox (met Fox Sport) en WarnerBros (met sportzender TNT) als reactie op de groeiende concurrentie in de sportstreamingsector. Het platform wil zich specifiek richten op het aanbieden van live evenementen en on-demand sportcontent en is bedoeld om een breder scala aan sportfans te bedienen. Het is dus geen fusie van de eerdergenoemde bedrijven, maar een bundeling van hun sportcontent. Wanneer de lancering van dit platform plaats zal vinden is nog onduidelijk en er bestaat ook nog een mogelijkheid dat vanwege mededingingswetgeving het niet door mag gaan. Toch laat het zien voor welke ontwikkelingen de sportstreamingmarkt staat en dat de 'streaming war' zal blijven evolueren met nieuwe spelers, technologieën en strategieën. Platforms die erin slagen een balans te vinden tussen kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid, zullen succesvol blijven. In een wereld waarin entertainment altijd binnen handbereik is, ligt de sleutel tot succes in het begrijpen en bedienen van de steeds kritischere consument.